Dit wordt een reisblog van de reis die ik noem In de voetsporen van Kukai en Dogen over de periode 11-30 oktober 2019 waarin een gezelschap van 20 personen onder de bezielende leiding van reisleider Maarten Olthof door Japan trekt.
Terugreis – 30 oktober
De vorige avond gearriveerd op Kansai Airport om te overnachten in zgn. ‘capsulehotel’ First Cabin om na een verrassend redelijke nacht slapen de lange reis naar huis te maken.
Kennin-ji – 29 oktober
De laatste volle dag in Japan reisden we ’s ochtends vanuit Fukui naar Kyoto waar we de middag vrij hadden om ons eigen programma te volgen. Koef en ik besloten te wandelen vanaf het station naar de wijk Gion, waar we Kennin-ji bezochten. Deze tempel zou de eerste volle dag van onze reis het hart hebben gevormd, maar omdat we twee dagen later moesten vertrekken, verviel die. Herkansing dus, en eens te meer daar ik die in 2010 al had bezocht en daar een deja-vue ervaring had gehad. Voor die tijd hechtte ik geen waarde aan ideeën over vorige of volgende levens; sindsdien lag dat open. Deze keer was het deja-vue gevoel nog veel groter. Zodra we voor de ingang stonden (een andere dan negen jaar geleden) maakte zich een merkwaardig blij gevoel van ‘mij’ meester. ‘Ik’ was weer thuis! Zodra ik de houten vlonders betrad, barstte ik in huilen uit vanwege dit sterke thuiskom-gevoel. Toen ik een van de residerende zenmonniken zag die als gids voor een Japans echtpaar fungeerde, wist ik het zeker: in een vorig leven was ik zo’n monnik hier. Tja, en dan zijn er geen Engelstalige boeken of ander materiaal te vinden en weet ik nog steeds niet veel meer dan dat de tempel is gesticht door Eisai, die tevens de thee en theeceremonie vanuit China meebracht. En dat Dogen hier verbleef voor en meteen na zijn verblijf in China.
Mirakuru-tei – 26-28 oktober
Geen plaatsnaam boven dit bericht maar de naam van de ryokan waar we de retraite hebben die deze reis afsluit. Gelegen midden in de bossen in het gebied dat Fukui heet. Met een onsen (groot gemeenschappelijk bad, mannen en vrouwen gescheiden, uit een natuurlijke warmwaterbron). En met de mooiste zendo ooit. Dat klinkt paradijselijk maar oudere tatamimatten hebben ’n specifieke geur en er is een kleine plaag van grote stinkwantsen.
Haiku:
Rol van jikido
Zesenvijftig tatami
Laat het gewoon los
Eihiji – 24 en 25 oktober
We draaien een etmaal mee op Eihei-ji, het beroemdste Soro-zenklooster ter wereld, begonnen door Dogen. Een gewijde plek maar ook een bedrijf waar tientallen (Japanse) toeristen per dag een uitje van maken. Daaraan vooraf ging een prachtige wandeling langs een stuwdam en kwamen we in een soort voortuin met n standbeeld van Dogen, een grote bel, heel veel mos en watervallen. En uit het niets doemt er dan ook n auto op met een lekkere lunchbox. In het klooster zelf kom je binnen in een ruimte die nog het meest aan een stadhuis doet denken met balies en een winkel. Monniken fotograferen mag niet en de zazen periodes waren kort. Maar toch…een buitenkans.
Haiku:
Krab, pad, hert op weg
Tienduizend naar Eihei-ji
Heilige zengraal
Chikubu – 23 oktober
Kern van deze dag vormt een bezoek aan het eiland Chikubu. ‘S Ochtends eerst wakker geworden in een hotel aan het Biwa-meer. Je trekt de gordijnen open en je ziet de zon opkomen en na wederom een heerlijk ontbijt mediteer je aan het strand. Het is zo idyllisch als het klinkt. Ook al weer een plek waar je best langer wilt blijven.
Chikubu is gewijd aan zowel Kanzeon als aan Benzaiten. De laatste is de Japanse variant van de hindoegodin Saraswati. Snap jij het nog? Voor Japanners maakt het niks uit. Zij luiden de bel en buigen voor een Shinto heiligdom en tien stappen verder voeren ze n ander ritueel uit voor Kanzeon. Wij zongen luidkeels de Kanzeon-sutra die we van tevoren geoefend hadden.
Haiku:
Eiland Chikubu
Benzaiten op amulet
Onsen op palen
Mount Hiei – 22 oktober
Vandaag een korte busrit na het gebied buiten Kyoto waar vele boeddhistische meesters in verleden tijd hun training ontvingen. Op deze grond van Mount Hiei liepen Dogen, Kobo Daishi, Honen, Nichiren en vele anderen rond. Prachtige wandelingen met heel veel hoogteverschil, vergezichten, verstilde momenten, diepe verbinding met de natuur. En voor mij persoonlijk de ervaring dat ik voor het eerst in 2.5 jaar sinds aankomst in Japan pijnvrij ben. Heel bijzonder.
Haiku:
Hier waait mijn as uit
Het zelf bestuderen is
Het zelf vergeten
Uji – 21 oktober
Na wederom een reis van enkele honderden kilometers met de shinkansen (gemiddelde snelheid zo’n 260 km) arriveerden we met een tussenstop in Kyoto waar de zware bagage via een bezorgdienst alvast naar ons hotel werd gebracht. Met een boemeltrein naar Uji, stad van de matcha. We kregen ook een theeceremonie maar dat was de korte, op toeristen afgestemde vorm. Wel prima kom met groen goud!
In Kyoto verblijven we 1 nacht in het prachtige Resol hotel met her en der verfijnde ikebana, jazzmuziek in de lobby/bar en een kamer die aardig wat manoeuvreer-techniek vergt.
Haiku:
Geen tijd voor matcha
In de bakermat van thee
Krijgt Kumar aandacht
Hiroshima – 20 oktober
Japan begrijpen zonder deze stad bezocht te hebben, is niet goed mogelijk, aldus Maarten. Het is in elk geval een aansprekend voorbeeld van de veerkracht van dit land en volk dat zowel door de natuurlijke krachten als door menselijke machten zoveel heeft geleden.
Het was ontroerend om met de hele groep te zingen bij het kindermonument.
En een genot om een kom dampende ramen in Ichiran te eten. Het sacrale en het profane lagen vandaag heel dicht bij elkaar.
Haiku:
Twee-en-twintig keer
Lieten we de bel klinken
We shall overcome
Treinreis naar Hiroshima – 19 oktober
Tempel 26 wordt nog aangedaan, in de stromende regen waarmee we gisteravond ook insliepen. Voor het eerst iets minder weer want tot nu toe was het droog en zonnig. Uit vrijwel alle kelen klonk de Hartsutra terwijl we daar voor de Medicijn Boeddha stonden. Tevens blijft het verbazingwekkend om een blikje gloeiend hete koffie uit een vendingmachine te zien rollen. Er schijnt 1 vendingmachine per 40 Japanners te zijn en je ziet ze dan ook overal. Net als Kwan Yin/Kannon beelden op een tempelcomplex.
Na een busrit ervoor en erna stappen we in de Shinkansen voor een supersnelle rit door … tunnels om te arriveren in ons sjieke Grand Fresa hotel in Hiroshima. Morgen gaan we herdenken.
Haiku:
Zoef dendert de trein
Kloing doet de vendingmachien
Pfiew zingt het stoplicht
Voettocht over Shikoku – 18 oktober
Een pad over de rotsige kust langs de Grote Oceaan. Als klimgeiten omhoog naar tempel 24 Hotsumisaki-ji waar we verblijven. Onderweg langs de grot waar Kobo Daishi verlichting zou hebben bereikt waarna hij zichzelf KuKai noemde, lucht en zee, omdat dat het enige was wat hij vanuit de grot zag. Vlak daarbij pikte ik een stuk bamboe op dat als vaas gaat dienen bij de retraite; Kukai’s vaas!
Haiku:
Plastic bij Kukai
Twaalf eeuwen zijn verstreken
Verlichting spoelt weg
Onderweg naar Shikoku – 17 oktober
Deze dag stond in het teken van de reis naar het eiland Shikoku, beroemd om de pelgrimsroute Henro, 88 aan Kobo Daishi gewijde tempels. We vertrokken vroeg met een bus die via een prachtige groene route vol haarspeldbochten naar de veerboot die ons in twee uur naar de overkant bracht (gegaan, gegaan…. gya tei gya tei). Vandaaruit opnieuw met een bus naar de eerste tempel, nummer 23 Yakuo-ji; we nemen een shortcut naar de verlichting!
Haiku:
Trappen op en af
Kannon met vissen kijkt toe
Altijd onderweg
Koyasan -16 oktober
Volle dag op deze belangrijke plek omdat het gezien wordt als de kern van het Japanse Shingon-boeddhisme dat pas echt gevestigd werd door Kobo Daishi/Kukai. Alles hier ademt zijn geest, ook 1200 jaar na dato. Overigens kun je dat ook echt voelen bij zijn mausoleum waar hij ‘in eeuwige meditatie’ zit. Kan er heel veel over zeggen maar doe dit over n maand want ook ons klooster met het vuurritueel verdient veel meer woorden. Vandaag liepen we het pelgrimspad voor vrouwen, een ontstellend pittige tocht; en bezochten we Okunoin, de grote begraafplaats met de resten van honderdduizenden Japanners die na hun dood allemaal dicht bij Kukai willen zijn.
Haiku:
Zwoegend naar boven
Eeuwenlang liepen vrouwen
Jizo’s achterna
Nara/Koyasan – 15 oktober
Hele lange reis van meer dan 24 uur achter de rug via een tussenstop in Xiamen, China. Gisteravond aangekomen. Heel erg moe want reizen in een vliegtuig berekent meestal niet/nauwelijks slapen. Wakker geworden in Nara waar we verder niks van zien. Geen Todaiji, geen herten. Meer dan spijtig. We gaan naar Koyasan vandaag. Het ontbijt bevatte verschillende heerlijkheden. Meer over eten later!
Haiku:
Kobo Daishi’s plek
Een moment van bezinning
Bladblazer blijft aan
Dag 2 – Zaterdag 12 oktober
Kioto had de plaats moeten zijn waarop we vanochtend Japanse tijd wakker waren geworden. Maar het werd ons eigen bedje. Alle vluchten werden geannuleerd vanwege deze orkaan die de zwaarste in 60 jaar is. Maar uiteindelijk reizen we morgen alsnog af. Fingers crossed
Haiku:
Daar zit je dan thuis
Geen sake maar wortelsap
Morgen tweede kans!
Dag 1 – Vrijdag 11 oktober
In plaats van een rechtstreekse vlucht met KLM hadden we later moeten vertrekken vanwege tyfoon Hagibis en tweemaal overstappen om uiteindelijk niet in Osaka maar in Hiroshima te landen. Eenmaal op Schiphol aangekomen, bleken we ook niet verder te komen dan Londen en uiteindelijk was het niet verstandig om uberhaupt te gaan reizen. Gestrand nog voordat we begonnen waren. Reisleider werkte zich uit de naad maar kreeg ook te maken met overmacht.
Nu is het bijna 22 uur en zijn we weer thuis. De vraag is wanneer we alsnog kunnen vertrekken.
Maar zoals Maarten al zei: laten we vooral ook compassie hebben met de mensen in Japan die al dit natuurgeweld ondergaan!
Haiku:
Strandend op Schiphol
Tyfoon Hagibis slaat toe
Koffer blijft nog dicht
Hieronder alvast de route.